การสอนงานเป็นหน้าที่ของหัวหน้างานที่ต้องปฏิบัติต่อลูกน้อง เพื่อทำให้ลูกน้องเกิดความเข้าใจในงาน มีความชำนาญงาน และสามารถทำงานได้อย่างถูกต้อง โดยหัวหน้างานต้องชี้แจงวัตถุประสงค์ วิธีการปฏิบัติงานอย่างละเอียดและชัดเจน เพื่อให้ลูกน้องทำงานไปสู่ความสำเร็จของหน่วยงานและขององค์กร การสอนงานถือเป็นกระบวนการเรียนรู้อย่างหนึ่ง และสร้างให้เกิดความสัมพันธ์อันดีในการทำงานร่วมกัน การสอนงานจึงถือเป็นความรับผิดชอบของหัวหน้างาน หรือของผู้ที่ได้รับมอบหมายให้ทำการสอนงานของหน่วยงาน
การสอนงานมีขั้นตอน 4 ขั้นตอน คือ
- การเตรียมความพร้อมของผู้เรียน ผู้สอนงานจะต้องทักทาย สร้างความเป็นกันเองกับผู้เรียน ผู้สอนงานต้องแจ้งงานที่จะต้องปฏิบัติ และต้องสร้างให้ผู้เรียนเกิดความสนใจ ต้องบอกให้ผู้เรียนทราบถึงประโยชน์ที่จะได้รับ และต้องสำรวจความรู้เดิมของผู้เรียนว่าเป็นอย่างไร เพื่อจะได้ปรับวิธีการสอนงานได้ถูกต้องตามพื้นฐานของผู้เรียน
ก่อนเริ่มการสอนงาน ผู้สอนงานจะต้องจัดเตรียมอุปกรณ์การสอนงานให้พร้อม ตลอดจนจัดทำคู่มือการทำงาน Work Instruction โดยแบ่งขั้นตอนการทำงานออกเป็นรายละเอียดย่อยๆว่ามีกี่ขั้นตอน ในแต่ละขั้นตอนมีจุดสำคัญหรือจุดที่ต้องระวังอย่างไรบ้าง คู่มือการทำงาน หรือ work instruction มีประโยชน์ต่อผู้สอนงานและผู้เรียน สามารถไว้ใช้อ้างอิง เมื่อมีพนักงานเข้าใหม่ หรือโอนย้ายมาปฏิบัติงาน สามารถเรียนรู้ศึกษาทำความเข้าใจได้อย่างเร็ว
2. การลงมือการสอนงาน ผู้สอนงานต้องจัดให้ผู้เรียนอยู่ในที่ที่สามารถเห็นขั้นตอนการปฏิบัติงานได้อย่างชัดเจน มีมุมมองการเห็นอย่างทั่วถึง โดยส่วนใหญ่จะยืนเคียงข้างกัน ผู้สอนงานต้องบอก ชี้แจ้ง แสดงวิธีการ พูดอธิบายขั้นตอนต่างๆ บอกจุดสำคัญ จุดที่ต้องระวัง พูดไม่เร็วและไม่ช้าจนเกินไป โดยทำให้ดูก่อน 1-2 ครั้ง จนผู้เรียนเกิดความมั่นใจ ที่จะลงมือปฏิบัติเองได้ในขั้นตอนต่อไป
3. ให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติหรือให้ทดลองทำให้ดู ขั้นตอนนี้ผู้เรียนต้องลงมือปฏิบัติ โดยทำไปพร้อมพูดหรืออธิบายให้ผู้สอนงานทราบ ทำพร้อมอธิบายจุดไหนเป็นจุดสำคัญ จุดไหนต้องระวัง โดยต้องทำให้ผู้สอนงานดูจนกว่าจะเกิดความชำนาญ ผู้สอนงานสามารถชี้แนะกรณีผู้เรียนลืมขั้นตอนที่สำคัญไป ผู้เรียนต้องทำให้ดูจนกว่าผู้สอนงานเห็นว่าผู้เรียนเริ่มมีความชำนาญสามารถทำด้วยตนเองได้
4. การติดตามผล ในขั้นตอนนี้จำเป็นต้องมีการทดสอบ เพื่อให้เห็นว่าผู้เรียนได้จดจำเรียนรู้จริง สมควรที่จะได้รับโอกาสปฏิบัติงานด้วยตนเองตามลำพังได้แล้ว เป็นช่วงเวลาที่ผู้เรียนจะมีความกระตือรือร้นอยากจะแสดงความสามารถให้เห็น อย่างไรก็ตามหัวหน้างานหรือผู้สอนงานอาจต้องติดตามอยู่ห่างๆ และต้องแจ้งให้ผู้เรียนทราบว่าจะมีผู้คอยติดตามช่วยเหลือ หากเกิดติดขัดจะไปขอความช่วยเหลือได้จากใคร
สรุปการสอนงานมีขั้นตอน 4 ขั้นตอน คือ
- เตรียมความพร้อมของผู้เรียน
- การลงมือสอนงาน
- การให้ผู้เรียนทดลองปฏิบัติงานให้ดู
- การติดตามผล